İŞBİRLİKÇİLERE VE FRANSIZ’A ATILAN İLK KURŞUN -İŞBİRLİKÇİLERİ TANIMA KILAVUZU-
Bugün, Fransız işgâlcilerine Maraş’ta Sütçü İmam eliyle atılan ilk kurşunun yıl dönümü.
Maraş’ın işgal girişimi 22 Şubat 1919’da İngiliz işgal kuvvetlerinin Albay Max Andriyo komutasında şehre girişiyle başladı.
Maraş, 8 ay süren İngiliz işgalinden sonra, işgâlcilerin kendi aralarındaki anlaşmaya istinaden Fransızlara devredildi ve 29 Ekim 1919’da Fransızlar tarafından işgal edidi.
Fransız askerlerinin kente gelişi, yerli işbirlikçi Ermeniler tarafından büyük bir coşkuyla karşılanır.
Fransızlar, yerli Ermenileri de yanlarına alarak, gösteriler ve taşkınlıklar yapmaya başlarlar.
Fransız kuvvetlerinin kente girişinden 2 gün sonra, 31 Ekim 1919’da tarihi Uzunoluk Hamamı’ndan çıkan Türk kadınlarına, Fransız devriyeleri ve işbirlikçi Ermeniler “Burası artık Türklerin değil, Fransız memleketinde bizim dediğimiz olacak. Açın yüzlerinizi” diyerek saldırırlar. (İşbirlikçilerin tavrına dikkat, hizmet ettikleri efendilerinin ağzıyla konuşuyorlar. Onlar için doğru olan efendilerinin isteklerinin yerine getirilmesidir ve bu isteklere karşı koymak çok büyük suçtur.)
Kadınlardan biri olayın etkisiyle bayılınca diğer kadınlar da feryada başlar. Hamamın yakınındaki Kel Hacı’nın kahvesinde bulunan Maraşlılar olay yerine gelerek Ermenileri uyarır. Fakat askerler sarkıntılığa devam eder.
Bunun üzerine Çakmakçı Said ve Gaffar Kabuloğlu Osman, kadınları işgalcilerin elinden almak isterken dipçik ve kurşunla ağır yaralanır. Bu sırada yan tarafta küçük bir dükkanda süt satan Sütçü İmam, tabancasını alarak olay yerine gelir. Silahını, kadınlara sataşan ve Çakmakçı Said’i yaralayan Ermeni askerin üzerine doğrultarak ateşler.
Kurşun isabet eden işbirlikçi Ermeni yere düşer diğerleri ise kaçar. Maraş’ta düşmana sıkılan bu ilk kurşun ile Türk milletinin işgalcilere ve işbirlikçilere, yaptıklarının yanlarına kalmayacağı gösterilir.
Bu olayda aldığı yara ile daha sonra Çakmakçı Said şehit olur. Yaralanan işbirlikçi ise ölür. Ölen işbirlikçi için 1 Kasım 1919 tarihinde kalabalık bir cenaze töreni düzenlenir. Fransızlar da misilleme hareketlerine girişerek Sütçü İmam’ın dayısının oğlu Tiyeklioğlu Kadir’in ellerini ve ayaklarını arkasından bağlayıp burun ve kulaklarını kestikten sonra boğazlayarak şehit eder.
Sütçü İmam’ın muakkeslerimize el uzatanlara sıkmış olduğu bu kurşun, fırtınadan önce göklerin gürlemesi gibi, gelmekte olan büyük fırtınaya delalet etmekteydi adeta. Bu hadiseden sonra işgalcilerle Maraşlılar arasındaki sürtüşme gün geçtikçe daha da arttı ve Maraş’ta işgâle karşı milis savaşı Ocak ayında başladı ve 22 gün devam eden bu savaş 12 Şubat 1920’de Fransızlar ve beraberibdeki işbirlikçi Ermenilerin şehirden kaçmalarıyla son buldu.
Sütçü İmamların, Çakmakçı Saitlerin, Ökkeşlerin (Ökkeş=Kuaşi Kardeşler. Bu isimlerin kökü Ukkaşe Hazretlerine dayanır. *) Fransıza sıktığı kurşundan, attığı yumruktan, çektiği bıçaktan kim hoşlanmaz? Kim rahatsız olur? Kendi aralarında birbirlerine bağırıp çağırdıklarına, birbirlerine olmadık lâf söylediklerine bakmayın siz. Siyaset sahnesinde danışıklı dövüş tarih boyunca hep olmuş ve olmaya da devam edecektir. Lafa değil, kim cana kastediyor, düşman kime ok atıyor, mermi sıkıyor, bomba atıyor ona bakmalı. Haçlı düşmana anladığı dilden cevap veriyor diye mücahidlere kim Haçlı ağzıyla terörist diyorsa, isyan ediyorlar, düzeni bozuyorlar diyorsa, işte onlara bakmalı, iyi tanımalı.
(*) Hz. Ukkaşe, Bedir Savaşı’nda bulunmuş sahabelerden biridir. Savaş esnasında kılıcı kırılmış, bunun üzerine Allah Resûlü’nün kendisine vermiş olduğu bir hurma dalı ile savaşa devam etmiş, müşriklerin üzerine bu hurma dalı ile atılmış, onların kılıçlarına bu hurma dalıyla karşı çıkmış, o hurma dalı Peygamber mucizesi olarak bir kılıca dönmüş ve Ukkaşe bu kılıçla kâfirleri kesmeye, doğramaya devam etmiştir. Hz. Ukkaşe’nin kabri Maraş’a yakın Antep’in İslahiye ilçesindedir ve Hz. Ukkaşe’ye atfen bölgede Ökkeş ismi yaygındır. 7 Ocak 2015’de Charlie Hebdo’yu basarak Allah Resûlü’ne hakaretler yağdıran bu dergi çalışanlarından ondan fazlasını cezalandıran Kuaşi kardeşler ki, Kuaşi adı da Ukkaşe ile aynı köktendir.
Not: 7 Ocak, aynı zamanda Osmaniye’nin Fransız işgâlinden kurtuluşunun da günüdür. Maraş’tan kovalanan Fransızlar, 7 Ocak 1922’de de Osmaniye’yi terk etmek zorunda kaldılar. Maraş, Şam havalisinin en kuzey yöresi olup, işgâl ettikleri mahaller arasında ilk olarak Maraş’tan çekilmek zorunda kalan Fransızlar daha güneyde olan yerleşim yerlerinde bir müddet daha işgâle devam etmişlerdi. Osmanlı idarî sisteminde de Maraş, bugün Suriye hudutları dahilinde yer alan Halep’e bağlıydı.
A. Bâki AYTEMİZ