Fransız askerleri yıl sonuna kadar Nijer topraklarından çıkacak. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin birkaç saat içinde (dün) Fransa’ya geleceğini açıkladı.

TF1 ve France 2 kanallarının ortak yayınının konuğu olan Macron, Nijer’de görevinden askeri müdahaleyle uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum ile telefonda konuştuğunu belirtti. Macron, Itte’nin ve birçok Fransız diplomatın birkaç saat sonra Fransa’ya döneceğini ve Nijer’deki makamlarla olan askeri işbirliklerine son verdiklerini söyledi. Nijer’deki Fransız askerlerin yıl sonuna kadar koordineli şekilde Fransa’ya döneceğini kaydeden Macron, terörle mücadele adını verdikleri İslâmcı temelli tam bağımsızlık mücadelesine karşı işbirlikçilerine yardım (!) etmeye devam edeceklerini dile getirdi.

Böylece, daha önce defolup gitmeleri yönündeki ikâza kulak asmayacağını, Nijer yönetimini tanımadığını söyleyerek horozlanmaya devam eden, “oraları size bırakmayız”ndiyen Fransa ibiği düşürerek, yediği tekmeyi kabullenerek boyun eğdiğini, defolup gideceğini bildirmiş oldu.

Fransa ile Nijer arasında “büyükelçi” krizi

Nijer’de 26 Temmuz’da başa geçen askeri yönetim, 25 Ağustos’ta Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’ye ülkeyi terk etmesi için 48 saat süre tanımış ancak Büyükelçi Itte, ülkeden ayrılmamıştı.

Fransa, “askeri cuntanın Fransız elçinin gitmesini talep edebilecek bir otorite olmadığını” belirtmişti.

Bunun üzerine Nijer Dışişleri Bakanlığı, 31 Ağustos’ta Fransa Dışişleri Bakanlığına gönderdiği notada Büyükelçi Itte’nin dokunulmazlığının kaldırıldığını ve sınır dışı edileceğini duyurmuştu.

Notadan sonra Fransa’nın Niamey Büyükelçiliği etrafında sıkı güvenlik önlemleri alınmış ve elçiliğe girip çıkan araçlar, Nijer güvenlik güçlerince kontrol edilmeye başlanmıştı.

Aynı şekilde Fransız askerlerinin konuşlu olduğu başkentteki “Niamey 101” isimli hava üssü etrafında da güvenlik artırılmıştı.

Macron, 15 Eylül’de yaptığı açıklamada, Büyükelçi Itte’nin “rehin alındığını” söylemiş ve Büyükelçiliğe gıda girişine izin verilmediğini dile getirmişti.

Nijer’de Batı işbirlikçisi Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı unsurlarınca alıkonulmuş ve o akşam asker, yönetime el koyduğunu duyurmuştu. Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı General Abdurrahmane Tchiani, 28 Temmuz’da CNSP isimli geçiş hükümetinin başına geçmişti. CNSP, 7 Ağustos’ta Lamine Zeine’yi başbakan olarak atamış, 10 Ağustos’ta asker ve sivillerden oluşan 21 üyeli kabineyi açıklamıştı.

Nijer hava sahasını Fransa’ya kapattı: ‘Tüm ulusal, uluslararası ticari uçuşlara açık, Fransa hariç’

Nijer’de askeri yönetim, hava sahasını ticari uçuşları da kapsayacak şekilde Fransa’ya kapattı.

Afrika ve Madagaskar Hava Seyrüsefer Güvenliği Ajansı’nın (ASECNA) web sitesinde yer alan açıklamada, Nijer hava sahasının, Air France filosu ve Fransa tarafından kiralanan uçaklara kapatıldığı bildirildi.

Açıklamada, Fransa haricinde Nijer hava sahasının tüm ulusal ve uluslararası ticari uçuşlara açık olduğu kaydedildi.

Nijer hava sahası 6 Ağustos’ta tüm ticari ve sivil uçuşlara kapatılmış, 4 Eylül’de tekrar açılmıştı.

Afrika’yı Avrupa’ya bağlayan en önemli havayolu şirketlerinden Air France, Nijer’in başkenti Niamey’e haftada 4 gün sefer düzenliyordu.

Fransa’da Oklar Macron’a Çevrildi

Macron, TV programında açıklamalarda bulunduğu tüm konularda eleştirilerle karşılandı.

Macron Saçmalıyor

Yorumlardan bazıları: “Saçmalık”, “tam bir ayıp”, “amatörlük”.

Le Parisien gazetesi, Orta ve Güney Afrika Gözlemevi Koordinatörü Thierry Vircoulon’un yorumuna yer verirken, Vircoulon yaptığı açıklamada, gelinen noktada Büyükelçi Itte’nin Paris’e geri dönmesinden -boyun eğmekten- başka bir çözüm bulunmadığını kaydetti.

Vircoulon: “Fransa’nın ‘cihatçılıkla’ savaşı resmen sona erdi. Fransa’nın Sahel’de artık bir geleceği yok.”

“Fransa Mali, Burkina Faso ve Nijer’de kapı dışarı kovuldu!”

Fransız gazeteci Jean-Dominique Merchet, Macron’un durumu haftalarca kabullenmemesinin “işe yaramadığını” ifadeyle, “Fransa’nın Mali, Burkina Faso ve Nijer’de kapı dışarı kovulduğunu” belirtti.

Yeşiller Partisi senatörü Yannick Jadot, Itte’yi geri çekme kararının, Macron için bir “yenilgi” olduğunu kaydetti. “(Nijer’de) askeri bir müdahale yapmak isteyenlerin yanında yer alınmamalıydı.” diyen Jadot, Fransız askerlerinin Afrika’dan çekilmesi gerektiğini ifade etti.

Milletvekili Aurelien Tache, Sahel’deki Fransa karşıtı dile vurgu yaptı.

“Fransa 2 milyondan fazla kişinin ölümünden sorumlu”

Fransa’nın sömürge yıllarında Orta ve Batı Afrika’da 2 milyondan fazla kişinin ölümünden sorumlu olduğunu belirterek, Fransa’nın özür dilemediğini kaydeden Tache, Fransa’nın bölgede askeri varlığını devam ettiriyor oluşunun, Fransa karşıtı milliyetçi duyguların artmasına sebebiyet verdiğini söyledi.

Fransız milletvekili, “İçinde bulunduğumuz siyasi ortama rağmen, Fransa hâlâ ders çıkarmış değil” diyerek, Fransa’nın Afrika ile olan diplomatik ilişkilerinde yeni bir bakış açısıyla köklü bir değişikliğe gitmesi gerektiğini vurguladı.