BAKHMUT DÜŞTÜ!
Ayhan SÖNMEZ
“Wagner” teşkilâtının kurucusu Yevgeny Prigozhin 20 Mayıs tarihinde Bakhmut’un (Artyomovsk) aylarca süren yoğun çatışmalardan sonra nihayet kurtarıldığını duyurdu.
Bölgenin en önemli bir nakliye ve lojistik merkezi olan Bakhmut, referandumda Rusya ile birleşmeyi oylayan Donetsk’te bulunuyor.
ABD Pentagon şefi Lloyd Austin ve NATO şefi Jens Stoltenberg, kedinin ulaşamayacağı ciğere mundar demesi hesabı, Bakhmut’un öneminin sadece sembolik olduğuna iknaya çalıştılar. Oysa Bakhmut’un Anglo Sakson işbirlikçilerinin elinden alınarak kurtarılması demek, Donetsk bölgesindeki iki büyük şehrin, yani Kramatorsk ve Slavyansk’in Rus topçularının menzili içinde olacağı anlamına geliyor. Bu şehirlerin ele geçirilmesi de, Donetsk Halk Cumhuriyeti’ni tamamen Ukrayna’dan ayıracak; işte Bakhmut, bunun gerçekleşebilmesi için bir sıçrama tahtası.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky Mart ayında CNN’e , Rus güçlerinin Bakhmut’u geri almaları halinde iki şehre “açık bir yol” açacağından endişe ettiğini söylemişti.
Hem Ukrayna hem de Rusya, Bakhmut Muharebesi’nin, beklenen büyük bir Ukrayna taarruzu öncesinde birbirlerinin askerî güçlerini yok etmek için önemli olduğunu belirtmişti. Ancak, “çoktan çok, azdan az gider” ifadesindeki gibi Ukrayna’nın kaybı korkunç oldu. Herhangi bir resmî rakam paylaşılmamakla birlikte, tahminî en az 150 bin zayiatı olduğu yönünde. 250 bine dayanması da muhtemel.
Bahmut savaşı, siper muharebeleri, mayın tarlaları, amansız topçu ve roket saldırıları ve evden eve, sokak sokak çatışmalarla, karış karış ilerlemelerle, madenî yeraltı tünellerinde boğuşmaya kadar icra edildi.
70-80 bin sivil kişinin çoğu şehri terk etti, kaçamayıp kalanlar ise savaşı yer altı sığınaklarında geçirdiler.
Zelenskiy, “Bakhmut Kalesi”ni, Rus kuvvetlerine başkaldırmanın bir sembolü olarak sunmaya çalıştı, Ukrayna’nın Stalingrad’ı olacak gibi hülyalara daldı. Halbuki, Ukrayna kayıplarının fazlalığı ve maliyeti göz önünde bulundurulduğunda şehri elde tutmanın askerî bir anlamı kalmamıştı, geri çekilip yeni bir savunma hattı kurabilirlerdi.
Bakhmut’un Rusların eline geçmesi, Moskova’nın moralini yükseltecek ve Kiev’in moralini bozacak bir zaferdir.
Amerika’ ya göre, Bakhmut Ukrayna’nın elinde katıldığı sürece, Kiev, Batılı ülkelerin desteğine güvenebilirdi. Yani Bakhmut direnişi bir nevi Ukrayna’nın efendilerine karşı kendini isbat etme çabasıydı.
Zelenskiy, Aralık ayında ziyaretinde ABD Kongresine şehrin savunucuları tarafından imzalanmış bir savaş bayrağı takdim etmışti ve Mart ayında Rusya’nın Bakhmut’taki zaferinin uluslararası toplumdan ve ülkesinden barış arama çağrılarına yol açacağından korktuğunu söylemişti. Bakalım ne olacak?