PARAYA ENDEKSLİ BİLİM

Ayhan SÖNMEZ

Para denilen araç dünyayı sandığınızdan çok ama çok daha fazla yönetiyor.

“Bir tarafta bilim, diğer tarafta para”; yok artık, o 100 sene filan önceki pozitivistin iddiasıydı.

Para nereyi işaret ederse bilim ondan ibarettir. Biraz düşünürseniz fark edersiniz. İklim ısınmasını ineklerin çıkarttığı gaza bağlamak saçmalığını, dünyanın artık taşıyamayacak kadar nüfus patlaması yaşadığını; sorgulamak, düşünmek gibi hasletlere hâlâ sahipseniz bunların ve vesairenin bilimle alâkası olmadığını anlarsınız.

Üniversite okumuş, akademik kariyer yapmış gençler, biraz kendinizi dinlerseniz, narsistik kişilik bozukluğundan muztarip değilseniz ve buradan yolu geçen herkesin bunu yaşadığını düşünürseniz, neden bahsettiğimi eminim anlarsınız.

Güvendiğiniz sistem kendini meşrulaştırıyor sadece.

Yani çürümeyi meşrulaştırıyor.

Bu çürümüş sistem sosyal medyasından, akademisine kadar her alanda güven veren fakat esasında son derece tehlikeli bir bilgi kirliliğinin, propagandanın oluşmasına sebep olur. Buralardan beslenen insanlar da bunu yerler ve başkalarına yedirmeye çalışırlar hep.

Aileye dair fikirleriniz, ilişkiye dair fikirleriniz, inançlara dair fikirleriniz, salgın hastalıklara dair fikirleriniz, dünyanın nasıl işlediğine dair fikirleriniz, iklim krizi, veganlığın sıhhat ve afiyet sağlayacağı gibi konsensüslere karşı fikirlerinizi, hepsini siz farkında bile olmadan işlediler.

Sistemin askeri oldunuz bile.

Gerçekten bilimin safında mı kalmak istiyorsunuz? Kalın o zaman ve konsensüsü eleştirin. Elinizde yeterince veri olmasa dahi eleştirin. Kapıları ve muslukları kimin tuttuğunu, konsensüsün neden artık neredeyse yıkılamaz olduğunu, 21. yüzyılda bilginin nasıl üretildiğini eleştirin ısrarla. Kökten eleştirin sistemi, korkmayın. İsyan bayrağını çekin!

Şüphecilik çünkü bunu gerektirir, bilim de şüpheciliği gerektirir.

Korkmadan, bir şeylerin kölesi olmadan, birilerine yamanmadan ve yaltaklanmadan şu soruyu sorun:

“Quis custodiet ipsos custodes ?”… (Gözetleyenleri kim gözetleyecek?)